Klasik iktisadi teoride yer alan temel üretim faktörleri; emek, -kas gücüsermaye, -fiziki sermaye- doğal kaynaklar ve müteşebbis şeklinde tanımlanmaktadır. Söz konusu üretim elemanları ile bu günün iktisadi olaylarını açıklayabilmek mümkün değildir. Çünkü ilgili faktörlerin doğuşu klasik iktisadi düşüncenin ilk yıllarına dayanmaktadır. Dolayısıyla yaklaşık 200 yıl önceki sosyal ve ekonomik şartlara göre tanımlanan iktisadi üretim faktörleriyle 21. yy.’ın ekonomik olaylarını açıklamak çoğu zaman mümkün olmamaktadır. Örneğin 1929-1960 yılları için ABD ekonomisi üzerinde yapılan bir çalışmada, yıllık ortalama büyümenin %2.93 olduğu tespit edilmiştir. Söz konusu yıllık büyüme oranının sadece % 0.92’lik bir kısmı klasik anlamdaki emek ve sermaye ile açıklanabilirken, geri kalan % 2’lik fark beşeri sermayenin varlığına bağlanmıştır (Denison, 1962; 72). Bu nedenle, söz konusu üretim faktörlerinin, çağdaş ekonomik ve sosyal koşullara göre yeniden tanımlanması zorunludur. Bu doğrultuda son yıllarda ekonomik büyümenin dışsalları kapsamında bir dizi sosyal ve beşeri unsur ekonomik büyüme bağlamında ele alınmaktadır. İlgili çalışmalarda, son yıllara kadar üzerinde yeterince durulmayan beşeri sermaye faktörü oldukça önemli bir yer işgal etmektedir.

 

Bu çalışmada, iktisadi gelişmede önemli bir rolü olan beşeri sermayenin geliştirilmesi ve etkin kullanılabilmesi için alınması gereken önlemler üzerinde durulacaktır. Ancak bunlardan önce, konunun daha iyi anlaşılabilmesi için, beşeri sermaye kavramının tanımı, diğer sermayelerle karşılaştırılması ve ekonomik büyümeyle olan ilişkisi de irdelenecektir.