ÖNSÖZ

​

İlkel anlamda insanların zaruri ihtiyaçlarını karşılama amacında olan ekonomik faaliyetler, bugünkü dünya şartlarında milletlerin siyasi, kültürel ve askerî varlıklarını devam ettirebilmeleri bağlamında son derece hayati bir düşünce ve eylem sistematiği hâline gelmiş durumdadır. Benzer şekilde ilk çağlarda sadece bireysel ihtiyaçların karşılanması ölçeğinde gerçekleştirilen ekonomik eylemlerin, ilerleyen dönemlerde; yaşanılan şehir, ülke ve dünya ölçeği şeklinde genişleyerek küresel bir boyut kazandığını görmekteyiz.

​

Ekonomik faaliyetlerin gerek insan hayatındaki artan önemi, gerekse üretim ölçeğindeki küresel boyuta ulaşan aşırı büyümesi, ekonomik teorilerin ele alınışını da büyük ölçüde etkilemiş durumdadır. Dolayısıyla bugüne kadar daha çok millî ekonomiler şeklinde irdelenen iktisadi etkinlikler, son yıllarda OECD, AB, Asya ülkeleri ve Orta Doğu ülkeleri gibi bölgesel, hatta bütün dünyayı kapsayacak şekilde küresel ölçekle ele alınır hâle gelmiştir. Yaşanan söz konusu bu değişimle “Dünya Ekonomisi” olgusunun, iktisat yazıtı ile lisans ve lisansüstü eğitim kurumlarında daha yoğun bir şekilde konu edilen bir boyut kazandığını görmekteyiz.

​

Millî ekonomilerin gücü, ilgili toplumların kültürel, siyasi ve askerî varlıklarını sürdürebilmeleri bağlamında temel etkendir. Ancak toplumların ulusal ekonomilerini güçlü kılabilmeleri, uluslararası etkileşimin artmasına bağlı olarak, her geçen gün biraz daha küresel ekonomik gelişmelere bağlı hâle gelmektedir. Dolayısıyla günümüz dünyasında millî ekonomilerini güçlendirerek iktisadi kalkınmalarını gerçekleştirme çabasında olan ülkelerin “küresel düşünüp, yerel uygulama” zorunluluğu bulunmaktadır. Bundan kasıt; her bir ülkenin kendi iktisadi kalkınması için küresel ölçekte var olan tehdit ve fırsatları dikkate alarak, kendi millî ekonomi politikalarını oluşturma zorunluluğu bulunmaktadır.

​

Söz konusu yeni değişim ve algılar doğrultusunda kaleme alınan bu kitap çalışmasında; “Dünya Ekonomisi” kapsamında küresel ölçekte yaşanan bir dizi iktisadi sorun ayrı ayrı ele alınarak, her birinin nedenleri ve çözüm önerileri üzerinde durulmuştur. Dört bölümden oluşan kitabın ilk bölümünde; nüfus, doğal kaynaklar ve çevre sorunları ele alınmıştır.

​

Dünya ekonomisinin en temel sorunlarında olan azgelişmişlik ve yoksulluk konusu ile bunların çözümüne yönelik alternatif politika önerileri, ikinci bölümün konusunu oluşturmuştur. Bugüne kadar hep “kapital” merkezli gerçekleştirilen kalkınma politikalarının sonuç vermemesi gerçeğinden yola çıkarak, azgelişmiş ülkelerin öncelikle kendi beşeri ve doğal kaynaklarını kullanmaları ve her birinde yaşanan etnik, dinî ve mezhep kökenli sosyal çatışmalara son vermeleri gereği üzerinde durulmuştur.

​

Son dönemde ağırlığı giderek artan küreselleşme ise üçüncü bölümün konusunu teşkil etmiştir. Bu bölümde, öncelikle küreselleşme ve küreselleştirilme olguları irdelenmiş, ardından bu süreçte önemli rol alan uluslararası örgütler ve küresel sermaye hareketleri, ülke grupları üzerine etkileri itibariyle tetkik edilmeye çalışılmıştır.

​

Kitabın son bölümünde ise yine dünya ekonomisinin temel konularından olan sosyal yapıda ve buna bağlı iktisat teorisinde yaşanan köklü dönüşümler ele alınmıştır. Ayrıca söz konusu süreçte yaşanan iktisadi krizler ve bunların sonuçları bağlamında kapitalizmle kriz ilişkisi eleştirel bir yaklaşımla izah edilmeye çalışılmıştır.

​

İktisat alanında eğitim alan öğrenciler ve eğitim hizmeti sunan akademisyen meslektaşlarım ile ekonomik ve sosyal konulara duyarlı insanlarımız için küçük de olsa bir ışık olabilmesi amacıyla kaleme alınan bu çalışmanın, en azından ülkemiz ölçeğinde bir boşluğu doldurması bizleri bahtiyar edecektir.

​

Hata yapmamanın tek koşulunun hiçbir iş yapmamaktan geçtiğini bildiğimiz hâlde, hata yapma ihtimaline karşı da olsa böylesi bir çalışmayı beğenilerinize sunmuş bulunuyoruz. Beğenilerinizi dostlarınızla, eleştirilerinizi ise bizlerle paylaşmanız dileği ile…